Wat leert het boek “De gulden snede van de digitale transformatie” ons over het organiseren van de digitale flow?

Boekreview van ‘De gulden snede van de digitale transformatie: Strategie, mensen, technologie en uitvoering in goddelijk evenwicht’, Tim Claes, 2020.

Dit boek is geschreven door Tim Claes (België) mede naar aanleiding van de uitbraak van het coronavirus. Het coronavirus met bijbehorende coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat veel sectoren en organisatie zich versneld hebben gerealiseerd en uitvoering hebben gegeven aan ver(der)gaande digitalisering.

Tim Claes veronderstelt terecht dat veel organisaties zich al langer beseften dat ze ‘iets’ met digitalisering moeten. Het blijkt echter voor organisaties enerzijds lastig om hiermee aan de slag te gaan en anderzijds duidelijke doelen, keuzes en een aanpak te kiezen.

In dit boek komt naar voren dat digitale transformatie weldegelijk succesvol kan zijn, maar dat dit vooral te maken heeft met evenwicht tussen strategie, mensen, technologie en uitvoering.

Recensie

Het boek begint met misschien wel de belangrijkste begrippen / rollen die organisaties nodig hebben om met digitale transformatie aan de slag te gaan. Namelijk:

• Trendsetters: deze zetten nieuwe evoluties in gang, die -als ze impact hebben- henzelf de nodige bekendheid opleveren;
• Trendwatchers: zij beschikken over de unieke gave om deze evoluties sneller op te merken dan anderen en creëren zo bewustwording;
• Trendappliers: deze groep verstaat de kunst om die trends snel te snappen en deze in te schakelen in de praktijk van ondernemingen; iedere dag opnieuw.

Deze rollen komen in het boek bij allerlei onderwerpen terug. Aan de ene kant wordt ingegaan op  kennis en vaardigheden die nodig zijn om digitale transformatie mogelijk te maken en anderzijds het lef, verantwoordelijkheid en ‘uitgestoken nek’ op individueel niveau om te doen wat nodig en goed is op een zeker moment.

Digitale transformatie betekent zoveel als waar business en IT samenkomen langs strategie, mensen, technologie en uitvoering om aspecten van de business met een bepaald doel te veranderen / verbeteren met behulp van digitale / technologische middelen.

In dit boek wordt slechts in het begin uitvoerig(er) ingegaan op voorbeelden van digitale transformatie, technologie en digitale middelen. Mijns inziens is dat terecht. Vaak maakt de business, maar zeker ook IT, de cruciale fout om vooral in te zoomen op de inzet van (innovatieve) technologie. Daardoor ontstaat, zoals ook in dit boek naar voren komt, een doel – middel verwarring. De inzet van technologie wordt daardoor een doel op zich, terwijl het een middel voor de business is om meer waarde te creëren, effectiever te werken, betere dienstverlening aan te bieden, etc.

Niet voor niets staat de complexiteit van digitale transformatie centraal in dit boek. Deze complexiteit wordt op een welhaast kunstzinnige en wiskundige wijze onderbouwd aan de hand van werken van bijvoorbeeld Leonardo da Vinci, Michelangelo en met name de wiskundige reeksen van Fibonacci. De gulden snede staat hier centraal als een kunstobject en wiskundigheid om zowel de complexiteit als het optimum van de digitale transformatie aan te geven. Het zet daarmee een ieder aan het denken die betrokken is bij digitale transformaties. De gulden snede geeft aan dat er aan de ene kant niet te lichtzinnig over gedacht kan worden; dat het gemakkelijk bepaalde problemen zou oplossen. En aan de andere kant dat het voortdurend zoeken is naar het evenwicht wanneer de juiste visie, perspectieven en uitvoering bij elkaar komen.

Kortom, de gulden snede symboliseert in deze terecht dat digitale transformatie complex, betekenisvol vanuit verschillende perspectieven en ‘never ending’ is.

Wat is de relatie tussen portfoliomanagement en digitale transformatie?

Juist die complexiteit, het permanente karakter en de betekenisgeving van digitale transformatie laten het belang zien van de juiste wijze van sturing en organisatie. Dit kan het beste worden uitgebeeld aan de hand van de onderstaande lemniscaat.

Dit lemniscaat gaat uit van voortdurende afstemming op en tussen verschillende niveaus, het bepalen van behoeften, aan de hand daarvan bijsturen van de strategie en realisatie.  Oftewel: ‘doen we de juiste dingen op het juiste moment op de juiste manier’.

Bij een digitale transformatie is het dus van essentieel belang om continu in die cockpit te zitten en de ‘buitenwereld’ goed in het vizier te hebben. Dat betekent dat met veel interne (en externe) partijen en leveranciers én gebruikers continu langs doel, inhoud, realisatie, verwachtingen, resources en planning geschakeld moet worden.

In onderstaande afbeelding zijn de verschillende onderdelen weergegeven, die ervoor zorgen dat een digitale transformatie goed wordt georganiseerd.  Portfoliomanagement speelt hierin een belangrijke rol. Het houdt naar alle stakeholders het doel duidelijk voor ogen en het zorgt voor verbinding tussen strategie en uitvoering middels governance, structuur en portfoliocycli.

De belangrijkste onderdelen zijn ‘richten’ en ‘verrichten’ en met name de verbinding daartussen. Zodoende vindt toepassing plaats middels de verbinding van de ‘portfolio definitie cyclus’ en de ‘portfolio delivery cyclus’. Zie voor meer informatie ‘Management of Portfolios’ (MoP).

Conclusie

Wie de recensie leest, zal begrijpen dat dit boek op een begrijpelijke, toegankelijke manier het begrip digitale transformatie en de impact op organisaties uiteenzet. Iedereen zal na het lezen van dit boek begrijpen wat digitale transformatie is, wat daarbij komt kijken (strategie, mensen, technologie en uitvoering), hoe ingrijpend dit is en dat het een continue zoektocht is op basis van vertrouwen en samenwerking tussen verschillende niveaus om het optimum te vinden en vast te houden.

Het boek geeft geen antwoord op hoe je dit organiseert en doet. Vanuit de praktijk weet ik dat veel organisaties juist hier mee worstelen. Het is in de uitvoering erg belangrijk dat er verschillende stappen worden ondernomen om grip te krijgen en te kunnen sturen.  De bewezen methodiek van Management of Portfolios met de toevoeging dat ‘organisatie-energie’ kan ontzettend helpen om de stappen op een juiste wijze te doorlopen.

Voor ingewijden en direct betrokkenen bij digitale transformaties vormt dit boek welhaast een revitalisering of eye-opener van de unieke positie die men heeft. Uniek in de zin dat het vraagt om de juiste kennis, vaardigheden en inzichten inzetten op het juiste moment, waardoor digitale transformatie (en dus organisaties) echt stappen zetten in hun ontwikkeling.

Tenslotte is het aardig om te zien dat de betreffende inhoud, die door deze Belgische auteur wordt uiteengezet, zich niet beperkt tot landsgrenzen. Het is zowel diepgaand als abstract genoeg waardoor het nagenoeg universeel relevant en te gebruiken is. Onder andere ook in Nederland.

*Intermedius en ondergetekende hebben geen relatie met de auteur en geen mening over datgene wat de auteur uiteenzet en beargumenteerd.